حکمت متعالی

فرمایشات عرشی مرحوم دولابی که توسط استاد معظم جناب آقای مهدی طیب شرح گردیده است

حکمت متعالی

فرمایشات عرشی مرحوم دولابی که توسط استاد معظم جناب آقای مهدی طیب شرح گردیده است

مبحث رزق – 4

بســــــــم الله الرحمــــــن الرحیــــــــــم

  • خداوند امور دنیای بندگان را خود متکفل و متعهد گردیده و از آنها پرداختن به امور آخرت (شکر عطایای خدا ) را خواسته است . اما بندگان به تلاش در تهیه دنیایشان پرداخته اند ، گویا که خداوند توانایی برآوردن نیازشان را ندارد ، و از آخرت باز مانده اند و آن را به خدا محول کرده اند.

شرح استاد : جمله بالا مضمون یک حدیث است . خداوند متعال فرموده است : دنیایتان با من ، خیالتان از دنیا راحت باشد و بروید دنبال آخرت . آخرت هم همان شکر عطایای خداست . نمازی که می خوانیم همان تشکر از خداست . روزه ای که می گیریم تشکر از خداست . همه عبادات ما تشکر از خداست . همه کارهایی که می گوییم کارهای اخروی است ، همه تشکر از خداست .

اما مردم انگاری که خداوند حواسش نیست و خبر ندارد که ما نیاز داریم ، دنیایشان را خودشان عهده دار شدند و مرتب دعا می کنند خدایا ما را عاقبت به خیر کن . در صورتی که قرار است آخرت را ما خودمان درست کنیم . ما در دنیا تقلا می کنیم و زور می زنیم و آخرت را به خداوند حواله می دهیم و از خداوند می خواهیم که ما را به بهشت ببر .

این کار یعنی 180 درجه برعکس . اعتماد کنیم که خداوند متعال « ذوالقـــــوه (توانا) » است . خداوند متعال وعده بی حساب نداده « ... ِ لا یُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَه‏ ...(الروم/6)... خدا هرگز خلف وعده نمى‏کند ...»

خداوند وعده داده که رزق عبدش را عنایت می کند « وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ عَلَى اللَّهِ رِزْقُها ... (هود/6) هیچ جنبده‏اى در زمین نیست مگر آنکه خدا رزق او را به عهده گرفته‏ ... »

این را یقین و اعتماد کنیم . اگر اینطوری شد دیگر دنبال دنیایمان نیستیم و گفتیم اگر می رویم کار اقتصادی می کنیم برای آخرت است . می رویم نان بپزیم و بدهیم دست بندگان خدا که گشنه نمانند . خدمت به خلق ، خودش کار آخرت است . در اداره هستیم که کار بندگان خدا را راه بیندازیم ، کاری به این نداریم که حقوقمان جقدر است ، حقوق را آخر ماه به ما می دهند . انگیزه ما حقوق نیست ، انگیزه ما این است که کار بندگان خدا را راه بیندازیم و مشکلاتشان را حل کنیم . اگر اینطوری شد آخرت هم در دل همین است . با این عمل صالح چگونه می شود که انسان آخرت نداشته باشد ؟

مبحث رزق – 3

بســــــــم الله الرحمــــــن الرحیــــــــــم

  • حتی یک ساعت به فکر رزقت نباش ، به دنبال کسب و کار هم که می روی ، بدان که در رزق، فاعل تام خدای متعال است : ان الله هو الرزاق ذوالقوة المتین : هر آینه خداوند همان روزی دهنده نیرومند و محکم کار است .

شرح استاد : به فکر رزقت نباش یعنی اینکه نشین غصه بخور و سر به زانوی غم نگیر .

میروی کار می کنی ، تلاش می کنی ، ولی یقین بدان آن کسی که به تو رزق می دهد خداست .

تلاش تو سبب رزق تو نیست .

  • رزق دو گونه است ، یکی آنکه تو را طلب می کند و یکی آنکه تو در طلب او هستی ، و عاقبت به تو نمی رسد جز آنچه در طلب توست . رزق روحی هم همین طور است .

شرح استاد : تا زمانی که رزق مادی ما مشخص نشود نمی شود در مورد رزق معنوی صحبتی کرد ، چون تا زمانی که در رزق مادی ، من، خودم را همه کاره می دانم ، حرص می زنم ، تقلا می کنم ، تمام عمرم را صرف پول درآوردن می کنم و خودم را آلوده به ظلم و معصیت و حرام می کنم ، دیگر از آخرت و رزق معنوی چه صحبتی بکنم . ولی وقتی رزق دنیایی را باور کردیم و آرام شدیم و اطمینان و یقین به رزاق خودمان پیدا کردیم و دیگر نگران آینده نبودیم که بگوئیم فردا که دانشگاهم تمام شد از کجا بیاورم بخورم و چکار بکنم ، وقتی این غصه ها رفت کنار و به خداوند متعال یقین پیدا کردیم ، آنوقت روایت داریم از معصوم (ع) که : « خداوند متعال در سه مرحله قبل از مرحله فعلی شما رزق شما را داد بدون تقلای شما ، شما در رحم مادر بودید آنوقت فهم و شعورتان کجا بود ؟ برنامه ریزی و مدیریتتان کجا بود؟ در رحم مادر خداوند رزق شما را داد . زمانی که از مادر متولد شدید ، هنر و تقلا و تفکر شما کجا بود ؟ قبل از اینکه به این دنیا بیائی سینه مادرت را پر از شیر کرد ! رزق شما را بدون تدبیر و برنامه ریزی شما آماده کرد و در اختیارت قرار داد . در مرحله سوم دیگر شیر مادر پاسخگوی شما نیست این پدر و مادر را فدایی شما کرد که بروند تقلا کنند و زحمت کشیدند تا پولی بدست بیاورند که غذایی آماده کنند و آنرا جلوی شما گذاشتند و شما بدون هیچ تقلایی این غذا را استفاده کردی » شما در سه مرحله دیدید که رزاق چه کسی است . و حالا که به مرحله چهارم رسیدی سر رشته را گم کردی و فکر کردی خودت رزاقی ؟ همان کسی که در همان سه مرحله قبل که شما حول و قوه ای نداشتی و فهم و شعوری نداشتی رزقت را رساند . و این رزق همین حالا هم هست چون او که نمرده و خوابش نبرده و چرتش نگرفته و دارائیش تمام نشده که فقیر بشود ، جود و کرمش از بین نرفته که بگوئیم فقیر شده ، او هنوز سرجایش است ، او در مسند رزاقیتش سرجایش است ، لذا اگر این اعتماد به رزاقیت خداوند متعال باشد دیگر آن حرص و تقلاها و غصه ها و نگرانی ها نخواهد بود .

وقتی انسان در زندگی آرام شد و رزق خدا دادی را تحویل گرفتی و شاکرانه در مسیر رضایت خدا، آن رزق را از او بهره بردی ، آنوقت می بینید رشد معنوی شما هم اتفاق افتاد . یعنی رزق روحی ات را هم دریافت کردی .

رزق روحی یعنی همان چیزهایی را که خدا داده تحویل بگیریم و از آن استفاده کنیم و این را هم بدانیم که آن چیز را هم خدا داد .

خدا هم بیشتر از این از ما نخواسته است . خدا گفته رزقت را در این دنیا به تو می دهم ، فقط آرام برو برای تحویل گرفتنش ، این را هم قبلاً گفتیم کسانی که با عجله و تند غذایی مطبوعی را استفاده می کنند نمی فهمد چه خورده اند ولی کسی که با آرامش غذایی را استفاده می کند هر چند غذای ساده ای هم باشد از آن غذا لذت می برد ، تحویل هم گرفتی می دانی که این را هم خدا داد و این شکر بجا آمد . چون « شکر نعم درک نعم و شکر منعم درک منعم » شکر نعمت آن است که بفهمی عجب چیز خوشمزه ای است و این شکر است . اگر یک کتاب به شما بدهم ، شکرش چیست ؟ شکرش این است که بفهمی عجب کتاب پر محتوایی است ، عجب مطالب آموزنده خوبی داشت . این شکر نعمت است . شکر منعم چیست ؟ اینکه بدانی این کتاب را چه کسی به تو داد ؟  این بهترین تشکر است .

وقتی شما فهمیدید که این چه کتاب خوبی است آنوقت آن کتاب را با اشتیاق مطالعه می کنی .

یک پدری که صبح رفته است بیرون و با زحمت زیاد کار کرده و میوه ای تهیه کرده به منزل آمده و آن را به بچه هایش داده ،  اگر فرزندان با استقبال بروند این را تحویل بگیرند و میوه را شسته و با دل خوش و طراوت و شادابی در کنار هم از این میوه ها استفاده کنند ، خستگی از تن این پدر به در می آید . لازم نیست بچه ها به پدر بگویند متشکریم ، این کاری که انجام دادند خودش بهترین تشکر است.

همین که پدر می بیند بچه ها با چه شوق و ذوقی از این میوه ها استفاده می کنند و چقدر این بچه ها سر حال و شاداب هستند این خودش بهترین تشکر است . شکر نعمت های الهی هم همینطور است .

وقتی که خداوند نعمت هایی را عنایت می کند با روی باز و گشاده و چهره شاداب تحویل بگیریم و بفهمیم عجب چیزهای خوشمزه ای است و بفهمیم عجب چیزهای بزرگ و ارزشمندی است و لذتش را ببریم و بعد هم توجه داشته باشیم که این چیزهای قشنگ و لذیذ و دوست داشتنی را خدای متعال به ما عطا کرده است . این خودش شکر نعمت را بجا آوردن است ولو به زبان نگفتی شکراً لله . اما همه وجودت می گوید شکراً لله . حالا اگر به زبان هم بگوئی بهتر .

بنابراین رزق روحی هم همینطور است و رزاق خداست . چون در رزاقیت خداوند تفکیک نکرد بین رزق دنیا و آخرت . فرمودند : « إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتین‏ (الذاریات/58) بدرستى یگانه رزاق و داراى قوت و متانت خداست‏ »

خداوند هم رزق بدن شما را می دهد و هم رزق روح شما را . منتها برای اینکه بتوانی رزق روحت را دریافت کنی باید در رزق بدن درست عمل بکنی و درست بفهمی .